Thứ Ba, 4 tháng 10, 2011

Chăm sóc răng thế nào cho tốt?



Theo số liệu thống kê của Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương tháng 7/2011. Có hơn 90% dân số mắc các vấn đề về răng miệng. Vậy chăm sóc sức khỏe răng miệng như thế nào mới đủ và đúng cách?
Lứa tuổi nào bắt đầu chải răng?
Việc chải răng hàng ngày phải được hình thành thật sớm khi các bé còn rất nhỏ. Việc tập cho bé thói quen chải răng vào thời điểm nào là tốt nhất vẫn còn nhiều tranh cãi. Các chuyên gia về răng hàm mặt cho rằng: Lứa tuổi tập cho các bé chải răng tốt nhất là từ 3 - 4 tuổi. Tuy nhiên, trước đó khi các răng sữa đầu tiên xuất hiện thì cha mẹ hay người trông coi các bé phải biết cách làm sạch các mảng bám tồn đọng trên răng, lợi nhằm đề phòng các bệnh răng miệng xảy ra. Cụ thể như:
- Đối với trẻ dưới 1 tuổi: Hàng ngày cha mẹ phải dùng gạc, khăn vải mềm quấn vào ngón tay trỏ của mình nhúng vào nước sôi để nguội, chà răng và nướu của bé để lau sạch răng cho các bé.


- Đối với trẻ được 1 - 2 tuổi: Ngoài việc hàng ngày dùng khăn, gạc lau răng, nướu của bé, cha mẹ phải chải răng cho các bé và tập cho các bé hình thành thói quen chải răng với loại bàn chải có lông mềm, nhỏ phù hợp với lứa tuổi.

- Đối với trẻ từ 3 tuổi trở lên: Các bé có thể tự chải răng (đánh răng) với sự giám sát của cha mẹ.

Việc nhắc nhở các bé chải răng sạch, kỹ đều đặn hàng ngày là rất quan trọng là giúp các bé hình thành thói quen chải răng sớm ngay sau các bữa ăn chính và trước khi đi ngủ, nhằm loại bỏ các mảng bám thức ăn tồn đọng trên răng làm sạch răng lợi. Nếu chúng ta không chăm sóc răng nướu sạch sạch sẽ, cẩn thận thì đây chính là nguyên nhân gây nên bệnh sâu răng, nha chu.

Chải không đúng cách có thể gãy răng.

Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh: “Khi chăm sóc răng miệng sớm, kỹ lưỡng thì chúng ta có thể giữ bộ răng chắc khỏe suốt đời”. Nhưng vấn đề quan trọng là chải răng như thế nào là tốt và có hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh răng miệng. Theo các chuyên gia nếu chải răng không đúng cách như: Kéo ngang như kiểu kéo cưa sẽ làm sụt chân răng, co lợi, răng sẽ bị mòn, thậm chí gãy luôn răng.Thao tác chải ngang này chỉ cho phép với mặt nhai.

Chải răng đúng cách sẽ tránh được sâu răng.

Thao tác chải đúng là đặt bàn chải nghiêng 45 độ ngay dưới nướu răng. Chải nhẹ nhàng theo chiều thẳng đứng hoặc theo hình tròn trên răng và nướu. Lặp lại động tác này đối với tất cả các răng. Chải mặt ngoài, mặt trong của răng theo chiều thẳng đứng. Đối với mặt nhai của răng, chải nhẹ theo chiều ngang. Lưu ý khi chải mặt ngoài, mặt trong của răng chải với động tác rung nhẹ tại chỗ nhiều lần, vừa rung vừa di chuyển bàn chải về phía mặt nhai, mỗi vùng lặp lại từ 6 - 10 lần.

Việc chọn bàn chải đánh răng cũng quan trọng không kém, nên chọn bàn chải có lông mềm vừa phải, đầu nhỏ để có thể vào được góc trong cùng của hàm răng. Nếu chọn bàn chải cứng sẽ làm tổn thương đến răng và nướu. Khi chải răng cũng không nên chải quá mạnh vì hành động này không làm sạch được răng mà còn khiến bàn chải chóng hỏng.

Một ngày chải răng mấy lần?

Các chuyên gia khuyến cáo nên chải răng mỗi ngày bằng kem đánh răng có fluor ít nhất 2 lần sau các bữa ăn. Vì sau khi ăn (đặc biệt là với các thức ăn nhiều chất bột, đường), chỉ cần 5 - 10 phút là vi khuẩn đã làm lên men axit có khả năng phá thủng men răng. Bởi vậy, một trong những biện pháp phòng sâu răng hữu hiệu mỗi ngày là: ăn bao nhiêu bữa thì chải răng sau bữa ăn bấy nhiêu lần. Thời gian để chải răng ít nhất là 2 phút. Nếu khó thực hiện việc này đều đặn thì có thể uống nhiều nước hơn sau khi ăn. Đây cũng là cách để súc miệng, giúp làm trôi bớt các mảng bám trên răng, giúp răng sạch khỏe.

Vì vậy, nếu chúng ta chăm sóc răng miệng sớm, cẩn thận, kỹ lưỡng, chải răng đều đặn hàng ngày với kem có fluor sẽ giúp chúng ta dự phòng và tránh được bệnh sâu răng, nha chu. Đây chính là biện pháp khoa học, dễ thực hiện, tương đối rẻ tiền, hiệu quả nhất để phòng bệnh sâu răng, nha chu cho mọi người, mọi đối tượng. Làm tốt được những vấn đề nói trên sẽ giúp chúng ta có thể giữ răng - nướu khỏe suốt đời.

Mối nguy hiểm từ bệnh sâu răng

Bệnh sâu răng bắt đầu từ sự mất khoáng trên men răng. Nếu không chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, răng sâu sẽ có lỗ và tiến triển từ sâu men đến sâu ngà và viêm tủy. Đau nhức răng do kích thích (sâu ngà), đau nhức răng tự phát (viêm tủy) làm cho trẻ và ngay cả người lớn khó khăn trong ăn nhai, sinh hoạt. Việc ăn uống khó khăn làm cho tiêu hóa kém lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân, ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển... Mầm nhiễm khuẩn từ bệnh sâu răng có thể di chuyển đến tim gây viêm màng trong tim bán cấp, đến khớp gây viêm khớp, đến phổi gây viêm phổi...

Ở trẻ răng sữa sẽ dần được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu tâm đến việc chăm sóc tốt răng sữa của trẻ để tạo nền tảng cho một hàm răng vĩnh viễn được đẹp, chắc, khỏe.

Không cho trẻ ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
Khi răng sữa mọc

Thế nhưng có những trường hợp răng sữa không mọc đúng lịch trình, có thể sớm hoặc muộn hơn một vài tháng. Theo các bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, những trường hợp ngoại lệ này không gây bất cứ ảnh hưởng nào đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Việc trẻ mọc răng trễ có thể do nhiều nguyên nhân. Trước tiên, trẻ thiếu mầm răng từ lúc còn nằm trong bụng do người mẹ ăn uống thiếu chất bổ dưỡng để tạo mầm và vôi hóa răng cho bào thai. Kế đến, nướu lợi trong mầm răng quá dày và cứng khiến mầm răng không trồi lên được. Khi gặp trường hợp này, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ Răng Hàm Mặt để rạch nướu cho răng dễ mọc lên. Cuối cùng, do mầm răng có nhưng lại nằm ngầm trong xương, cũng cần phải đưa trẻ đi khám để các bác sĩ có hướng xử lý kịp thời.

Ở giai đoạn mọc răng sữa, trẻ thường xuất hiện các triệu chứng như: sốt, chảy nhiều nước bọt… sau vài ngày sẽ khỏi. Trong thời gian đó, cha mẹ chỉ cần cho trẻ uống thuốc hạ nhiệt, giữ gìn vệ sinh răng, rơ miệng bằng gạc sạch. Đồng thời sau mỗi lần cho trẻ bú, người mẹ cần cho trẻ uống nước để làm sạch miệng.

Ngăn chặn những thói quen xấu

Những thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của răng và hàm, thậm chí còn làm rối loạn một số hoạt động chức năng ở vùng hàm mặt. Đặc biệt, răng sữa cũng có chức năng giống như răng vĩnh viễn. Vì thế, các bậc phụ huynh phải lưu ý, có biện pháp chấm dứt sớm những thói quen xấu này.

Lịch mọc răng sữa

Thường gặp: có tất cả 20 chiếc răng sữa, 10 ở hàm trên và 10 ở hàm dưới, chúng sẽ xuất hiện ở những thời điểm rất khác nhau ở các trẻ khác nhau:

- 4 răng cửa giữa của hàm trên và hàm dưới: 5 - 8 tháng.

- 4 răng cửa bên: 7 - 10 tháng.

- 4 răng hàm đầu tiên: 12 - 16 tháng.

- 4 răng nanh: 14 - 20 tháng.

- 4 răng hàm thứ 2: 20 – 32 tháng.

Một số thói quen ở trẻ như: mút ngón tay hay núm vú, thở bằng miệng, cắn môi dưới có thể gây ra tình trạng hô (răng và hàm trên đưa ra trước); chống cằm và cắn môi trên dẫn đến móm (răng và hàm quặp vào trong). Bên cạnh đó, trẻ nằm nghiêng một bên lâu ngày sẽ làm lệch một bên hàm; thói quen cắn bút, cắn ngón tay… làm mẻ, mịn răng và chết tủy răng. Ngoài ra, trẻ nhai thức ăn hoài một bên sẽ làm lệch mặt ở bên còn lại.

Mất răng sữa sớm - chuyện bình thường?

Đến một thời điểm nhất định, răng sữa sẽ lung lay, chân răng sữa tiêu dần và được thay thế bằng răng vĩnh viễn. Một số bậc phụ huynh có quan niệm sai lầm rằng răng sữa mất đi, răng vĩnh viễn sẽ mọc lên thay thế. Do vậy, việc chăm sóc răng miệng cho trẻ không được chú trọng, đặc biệt hễ thấy răng sữa nào bị sâu là vội nhổ. Răng sữa bị mất quá sớm (thường do bị sâu răng) không những ảnh hưởng đến ăn, nhai, phát âm mà còn làm mất thẩm mỹ khuôn mặt, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và sức khỏe toàn diện. Mặt khác, việc mất răng sữa sớm khiến răng kế cận bị xô lệch, dẫn đến răng vĩnh viễn mọc lên không đúng vị trí, làm sai lệch khớp cắn. Vì vậy, khi thấy trẻ có dấu hiệu lệch lạc răng và hàm, tốt nhất phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để khám

Thường trẻ bắt đầu mọc răng sữa từ tháng thứ 6, nhưng cũng có thể sớm hơn (tháng thứ 5) hoặc muộn hơn (tháng 7 - 8). Tuy nhiên khi mọc răng hầu hết trẻ thường có các triệu trứng như: chảy nhiều nước dãi, biếng ăn, quấy khóc, khó ngủ, luôn mút ngón tay, rất thích cắn vật rắn, đôi khi có thể sốt nhẹ, lợi sưng đỏ ở vùng răng nhú lên, tiêu chảy. Do đó phụ huynh cần phải chú ý để chăm sóc trẻ trong giai đoạn mọc răng.

Mat - xa lợi cho bé bằng ngón tay sẽ giảm đau khi bé mọc răng.
Cách chăm sóc khi trẻ mọc răng:

- Trước khi răng nhú lên, bạn sẽ thấy lợi của bé đỏ và sưng to, kèm theo sốt nhẹ. Mọc răng thường làm bé bị đau và rất khó chịu, do đó bé hay quấy khóc và lười ăn, thậm chí có thể sút cân. Vì vậy bạn nên vỗ về bé, thay đổi chế độ ăn của bé bằng bột, sữa hoặc cháo loãng.

- Nếu bé sốt trên 38,5oC, bạn có thể cho bé uống thuốc hạ sốt, nhưng theo chỉ dẫn.

- Bé cũng có thể đi ngoài phân nhão, sệt 3-4 lần/ngày, trong vòng khoảng 3-7 ngày. Nếu bé đi ngoài phân sệt nhiều lần trong ngày nhưng lượng phân và lượng nước ra ít thì không cần cho uống bù nước, vẫn cho ăn uống bình thường. Nếu phân nhiều nước hoặc bé đi quá nhiều lần thì nên đưa đến bác sĩ.

- Giữ vệ sinh răng miệng tốt cho bé: Sau khi ăn, nên cho bé uống một ít nước lọc để súc miệng, sau đó lau răng bằng khăn mềm; hoặc đánh răng cho bé. Nên làm thường xuyên nhiều lần trong ngày.

- Bé có thể ngứa lợi, thích mút ngón tay, cắn các vật rắn. Do đó bạn nên chọn cho trẻ loại đồ chơi bằng chất liệu mềm, có hình tròn. Những đồ chơi vuông thành sắc cạnh rất nguy hiểm vì dễ làm tổn thương lợi và ảnh hưởng không tốt đến quá trình mọc răng của trẻ. Tốt nhất bạn hãy thay thế đồ chơi hàng ngày của bé bằng những miếng lê, táo hay cà rốt nhỏ.

- Hãy mang bé đến bác sĩ nếu tình trạng quấy khóc, không chịu ăn kéo dài trong một tuần lễ, có nguy cơ gây chậm tăng cân, sụt cân. Nếu bé chỉ ăn ít trong vài ngày thì có thể không cần đi khám.

- Nếu trẻ được 12 tháng mà chưa thấy răng nào mọc thì phải coi là bất thường do thiếu dinh dưỡng, còi xương, cần cho trẻ ăn nhiều chất đạm, uống vitamin, đặc biệt là vitamin D.

Lưu ý: Các triệu chứng khi trẻ mọc răng không bao giờ gồm sốt cao, ho, nôn mửa, tiêu chảy kéo dài, mà có thể là triệu chứng của bệnh khác, khi đó bạn cần đưa trẻ đi khám ngay.


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét